بررسی تطبیقی مشارکت زنان عشایر سیستانی در تامین درآمد خانوار قبل و بعد از اسکان

چکیده: عشایر بخشی از جمعیت محروم کشور ایران هستند که در اثر محرومیت مضاعف از یکسو و تحولات روزافزون از سوی دیگر در معرض فروپاشی هستند به گونه ای که جمعیت آنان طی یکصد سال اخیر(1400- 1300) از 25 درصد جمعیت کل کشور به کمتر از 2 درصد کاهش یافته است. آنان در مسیرهای متفاوتی سوق داده شده اند: الف) خروج از معیشت مبتنی بر دامداری و کوچ و روی آوردن به کارگری در حاشیه روستا و شهر. ب) اسکان خودجوش. ج) اسکان هدایت شده . عشایر سیستانی نیز با توجه به محدودیت های طبیعی و خشکسالی های اخیری (1384-1377)که در این منطقه از کشور رخ داده است و مشکلات عدیده ای که در مناطق ییلاقی دارند به سمت اسکان سوق داده شده اند که در این مسیر تغییرات فراوانی در زندگی عشایر اتفاق افتاده است. از جمله این تغییرات، تغییر در نقش و کارکرد زنان عشایر می باشد در این مورد این سوال اصلی پیش می آید که آیا نقش و کارکرد زنان عشایر پس از اسکان نسبت به قبل از اسکان کاهش یافته است؟ برای پاسخ به این سوال، پنج سامانه از سامانه های اسکان یافته در سیستان انتخاب گردید و برای جمع آوری داده ها در عملیات میدانی دو پرسشنامه طراحی گردید، پرسشنامه ی اول توسط خبرگان محلی و پرسشنامه ی دوم توسط زنان عشایر پر شده است؛ که نتایج داده ها نشان داد که نقش زنان نسبت به قبل از اسکان حدود 95 درصد کاهش پیدا کرده است. برای آزمون فرضیه اول از مقایسه زوجی استفاده گردید که با 95 درصد اطمینان، رد گردید و فرضیه ی مقابل ، مورد تایید قرار گرفته است، یعنی نقش زنان نسبت به قبل از اسکان تضعیف گردیده است و در خصوص فرضیه دوم از رگرسیون پیرسون استفاده شده است و این آزمون نیز نشان داد که رابطه معنی داری بین نقش زنان و درآمد خانوار وجود دارد. در نتیجه می توان گفت نتایج این پژوهش بیانگر این است که سیاست اسکان عشایر در سامانه های مورد مطالعه موفقیت آمیز نبوده است. کلمات کلیدی: مشارکت، زنان عشایر سیستانی، درآمد خانوار، قبل از اسکان ، بعد از اسکان